Dopamine-Systeem 

Dopamine is een neurotransmitter die een belangrijke rol speelt in de hersenen. Opvoeders/ verzorgers maken bewust of onbewust gebruik van positieve en negatieve sociale bekrachtiging en vormen daarmee in belangrijke mate het gedrag van hun kind; na een sociale bekrachtiging volgt een fijn gevoel gebaseerd op dopamine afgifte.

Drugs grijpen ook in op het dopamine systeem maar dan direct in het lijf door fysiologische processen (nicotine, cocaïne, alcohol, heroïne, hash, wiet, vapes, sigaretten, amfetamine, ketamine, codeïne, opiaten, oplosmiddelen etc.)

Al in 1930 is door Skinner onderzocht dat het uitvoeren van een variabel beloningspatroon het meeste effect sorteert op gedragsbeïnvloeding. Casino bezitters konden met deze informatie hun ‘one armed bandit’ speelautomaten optimaal programmeren.

Dat het dopaminesysteem hier de onderliggende fysiologische oorzaak van is, is pas bekend door Roy Wise en Wolfram Schultz in de jaren '80 en '90.

 

Bewust toepassen van dopamine systemen door aanbieders van social media en andere 'verslavende' apps:

Recent onderzoek toont aan dat deze zelfde ‘programming’ wordt toegepast in social media en andere applicaties en lijkt bovendien aan te tonen dat wanneer op jonge leeftijd (niet volgroeide hersenen) deze ‘dopamine feedback loop’ sterk en langdurig wordt ontregeld, dit blijvende fysiologische veranderingen kan veroorzaken met ernstige fysieke, mentale en sociaal emotionele problemen tot gevolg.

Het is belangrijk te realiseren dat 'verslaving' een beladen woord is met een veelal negatieve betekenis; je bent immers tot 'slaaf' gemaakt van het middel. Toch hoeven verslavingen niet altijd negatief of destructief te zijn; voorbeeld: "ik ben verslaafd aan gezond eten of sporten". Bewust leren omgaan met verleidingen en zelfregulatie, zelfverantwoordelijke zelfbepaling (definitie van volwassenheid) leidt tot minder 'slaaf' zijn en tot meer welbevinden. 

 

Verdieping wetenschappelijke achtergronden:

 

Bron achtergrond informatie: onderzoek uit 2023: (klik op de titel om naar het artikel online te gaan, Engelstalig).

SMARTPHONE IS IT “BEHAVIOUR ADDICTION OR SUBSTANCE ABUSE DISORDER”: A
REVIEW TO FIND CHEMISTRY BEHIND

Samenvatting, Conclusies en Aanbevelingen van bovenstaand artikel: Op basis van studies concluderen wij dat smartphones een neurofysiologische basis kunnen hebben die gemeenschappelijke mechanismen deelt met sommige traditionele drugsverslavingen door in te werken op neurotransmittermechanismen (met rollen voor de hersenen in opioïde, serotonerge en mesolimbische dopaminesystemen). De reactie op blootstelling aan elektromagnetische straling heeft vergelijkbare effecten op het beloningscircuit van de hersenen. We beschikken nu over uitgebreide gegevens voor pathologisch gokken, internetgaming en internet-/smartphoneverslaving. In de huidige stand van de kennis worden onderzoeken naar smartphoneverslaving nog steeds uitgevoerd. Maar op basis van onze kennis en gegevensverzameling kunnen we het zeker beschouwen als een volwaardige, onafhankelijke stoornis; het kan ook niet echt worden beschouwd als een verslaving ‘zonder substantie’. Wij bevelen dit idee ook sterk aan voor verder longitudinaal en cohortonderzoek. Gezien het eigen gedrag en de gedeelde mechanismen vergelijkbaar met traditionele drugsverslaving, staan we voor een nieuw fenomeen waarbij verborgen risico's met negatieve gevolgen voor de gezondheid aanwezig zijn. Terwijl het wetenschappelijk inzicht vordert en feillozer wordt, is het onze sterke aanbeveling om deze smartphoneverslaving/nomofobie toe te voegen in de DSM-5

Vrij vertaald uit het Engels door ChatGPT. Opdracht: vertaal de paragraaf Conclusion naar eenvoudig Nederlands op Havo 3 niveau. 

 

Bron achtergrond informatie: onderzoek uit 2022: (klik op de titel om naar het artikel online te gaan, Engelstalig).

The Role of Motivation Systems, Anxiety, and Low Self-Control in Smartphone Addiction among Smartphone-Based Social Networking Service (SNS) Users

Samenvatting, Conclusies en Aanbevelingen van bovenstaand artikel: Ondanks enkele beperkingen geeft dit onderzoek nieuwe informatie over het verslavende gebruik van smartphones. Er waren nog geen onderzoeken die keken naar de directe en indirecte effecten van psychologische factoren die bijdragen aan smartphoneverslaving, specifiek bij gebruikers van sociale netwerken op smartphones.

 

We hebben aanknopingspunten gevonden die nuttig zijn voor mensen die smartphoneverslaving behandelen of geïnteresseerd zijn in de achtergronden hier van. Het zou goed zijn om strategieën te onderzoeken die mensen helpen om niet toe te geven aan de drang om hun smartphone te gebruiken, en om redenen te onderzoeken waarom mensen steeds weer belonende activiteiten willen doen met hun telefoon. (Punishment Reward system)

Het is belangrijk om manieren te vinden om smartphoneverslaving te voorkomen en te behandelen. Verder zou het verminderen van angst in het algemeen en het verbeteren van zelfcontrole kunnen helpen om het verslavende gebruik van smartphones te stoppen."

Vrij vertaald uit het Engels door ChatGPT. Opdracht: vertaal de paragraaf Conclusion naar eenvoudig Nederlands op Havo 3 niveau. 

 

Aan een verslaving gaat vaak een andere problematiek vooraf, maar dit hoeft niet. Met andere woorden: verslaving aan een smartphone kan op zichzelf staan en is dan makkelijker te genezen. Bewustwording en betere zelfregulering is belangrijk.

KENMERKEN VAN SMARTPHONE VERSLAVING:

Je hebt geprobeerd je telefoongebruik te beperken, maar met weinig succes.

Je verliest het besef van tijd tijdens het gebruik van je smartphone.

Je grijpt naar je smartphone wanneer je in een slechte bui bent, of wanneer je angstig, depressief, moe of verveeld bent.

Je gebruikt je smartphone om je terug te trekken uit de wereld.

Je ervaart prikkelbaarheid, angst, paniek of andere tekenen van ontwenning wanneer je je telefoon niet kunt gebruiken, zelfs niet voor een korte tijd.

Je besteedt meer tijd aan je telefoon dan aan face-to-face contact met mensen.

Je slaapt met je telefoon naast je bed of onder je kussen.

Je controleert herhaaldelijk je sociale media.

Je houdt je telefoon naast je bord tijdens de maaltijd.

Je neemt je telefoon mee naar de badkamer.

Je e-mailt, sms't of tweet tijdens het autorijden.

Je kijkt de hele dag gedachteloos op je smartphone, zelfs wanneer je belangrijke dingen te doen hebt.

Je mobiele telefoongebruik vormt een bedreiging voor je baan of relaties.

 

DOORBREKEN VAN EEN VERSLAVING:

Stel je omgeving op de hoogte dat je minder mobiel bereikbaar bent of minder op bepaalde tijden/ dagen/ momenten.

Neem een telefoon niet mee naar bed/ naar je slaapkamer (zorg voor een aparte wekker).

Start 's morgens eerst met zelf nadenken over de komende dag en stap eerst uit bed (beneden of andere ruimte) voordat je op je smartphone kijkt. 

Stel elke dag bepaalde telefoonvrije tijden vast. Zet voor die tijd je telefoon uit of leg hem in een la.

Zet alle meldingen uit (je kunt ook instellen dat je telefoon dit tussen een bepaalde tijd doet).

Gamen en bepaalde spelletjes kosten veel tijd. Minder os stop daar mee en bedenk wat je in die tijd ook kan doen.

Beperk  tijd op sociale media; bel in plaats daarvan eens een vriend of kennis en vraag hoe het gaat.

Zet je smartphone uit in restaurants, films of andere evenementen.

In het uiterste kun je verslavingshulp inschakelen, een app installeren die e-mail en andere communicatie filtert en spelletjes en sociale media blokkeert. 

Succes en bedenk: Het is jouw leven, dus leef dat dan ook. Als je alleen nog maar met andere levens bezig bent in shorts, social media etc. doe je jezelf te kort. Jouw leven doet er het meest toe. Neem weer eigen regie over je even en blijf geen slaaf van bedrijven die jou alleen gebruiken om geld te verdienen.